REPowerEU: €300 miljard voor versnelling energietransitie en onafhankelijkheid Russische energie

30-05-2022

Afgelopen 18 mei presenteerde de Europese Commissie de uitgewerkte versie van het REPowerEU-plan. De EU investeert 300 miljard euro tot 2030 om onafhankelijk te zijn van kolen, gas en olie uit Rusland en om de klimaatcrisis aan te pakken door sneller over te gaan op hernieuwbare energie.

De maatregelen van het plan zijn erop gericht om zowel energieafhankelijkheid als de klimaatcrisis aan te pakken. Het REPowerEU-plan bestaat uit de volgende acties:

  1. Energie besparen
  2. Energieaanvoer diversifiëren
  3. Meer gebruik maken van hernieuwbare energie en waterstof
  4. Slimme investeringen en hervormingen

Bekijk de onderstaande video voor een samenvatting van het REPowerEU-plan (Engels)

Energie besparen

Energie besparen kent een tweeledige aanpak: structurele veranderingen om energie op de lange termijn te besparen en gedragswijzigingen om op de korte termijn te besparen. De Commissie stelt voor om de doelstelling van Fit-for-55 voor energiebesparing aan te scherpen door de energie-efficiëntiedoelstelling te verhogen van 9 naar 13%. Lidstaten worden aangemoedigd om besparen te bevorderen met fiscale middelen, zoals verminderde btw op isolatie of energiezuinige verwarmingssystemen. Ook worden besparingen bevorderd door een voorstel tot wijziging van de Energy Performance of Buildings richtlijn (EPBD). 

Energieaanvoer diversifiëren

Recentelijk heeft de Commissie met lidstaten een EU platform voor de aanschaf van energie opgericht. Dit platform gaat zich richten op het structureren en samenballen van de gaswinning op basis van bestaande contracten, het opzetten van mechanismen voor optimaal en transparant gebruik van gasimportinfrastructuur en het organiseren van samenwerkingsverbanden met externe partners voor de inkoop van schone energie. De Commissie overweegt voor de toekomst vrijwillige mechanismen voor gezamenlijke inkoop van gas op te zetten. 

Meer gebruik maken van hernieuwbare energie

Allereerst moet meer hernieuwbare energie worden opgewekt: de doelstelling voor het aandeel hernieuwbare energie in de totale energieconsumptie moet omhoog naar 45%. Daarvoor zullen specifieke gebieden aangewezen worden en komen er regels om de vergunningverlening sneller en eenvoudiger te maken. In een aparte strategie voor zonne-energie wordt het installeren van zonnepanelen op daken van (overheids-)gebouwen verplicht. Ook omvat het REPowerEU-plan doelstellingen voor waterstof en methaan.

10 miljoen ton groene waterstof produceren en importeren in 2030

De Commissie legt in haar werkdocument over waterstof en methaan de ambitie neer om in 2030 te komen tot 10 miljoen ton aan binnenlandse productie van hernieuwbare waterstof en 10 miljoen ton aan invoer, ter vervanging van aardgas, steenkool en olie in moeilijk koolstofvrij te maken industrie- en vervoerssectoren.

Dit gebeurt onder andere door:

  • het aantal Hydrogen Valleys te verdubbelen;
  • extra financiering voor waterstofprojecten van 200 miljoen euro;
  • het versnellen van de ontwikkeling van groene waterstof door de industrie.

Het Noordzeegebied is aangewezen als één van de drie belangrijke importcorridors voor waterstof. De Commissie publiceert ook twee gedelegeerde handelingen over de definitie en productie van hernieuwbare waterstof om ervoor te zorgen dat de productie leidt tot netto minder koolstof.

Eerder deze maand kwam de Commissie al met  een gezamenlijke verklaring, waar zij met 20 kopstukken uit de waterstofindustrie overeenkwam de waterstofproductie van elektrolysers te vertienvoudigen. Hydrogen Europe, waar verschillende Nederlandse decentrale overheden toe behoren, is één van de ondertekenaars.

Slimme investeringen en hervormingen

Volgens analyses van de Commissie zal REPowerEU tussen nu en 2027 een extra investering van 210 miljard euro omvatten, bovenop wat al nodig is om de bestaande ambities te realiseren. Hiertegenover staat echter onder meer een besparing aan importkosten ter waarde van 80 miljard voor gas. Investering is onder meer gericht op het kader voor Trans-Europese energienetwerken (TEN-E) waarvoor nieuwe regels verschijnen. Hierbij hoort ook meer toegang tot de markt voor vloeibaar gas (LNG), waardoor ook de afhankelijkheid van Russisch gas afneemt. De regels op het gebied van staatssteun zijn van toepassing op investeringen in het kader van REPowerEU. Lidstaten moeten ervoor zorgen dat hun maatregelen in dit kader binnen de regels op het gebied van staatssteun blijven. 

Ook van lidstaten worden gerichte hervormingen en investeringen verwacht. Deze kunnen geïmplementeerd worden met het coronaherstelfonds, oftewel de Faciliteit voor Herstel en Veerkracht (RRP), waaraan lidstaten een apart hoofdstuk kunnen toevoegen met hun nieuwe handelingen om de doelstellingen van REPowerEU te voltooien. Hiervoor wordt technische ondersteuning geboden. 

Financiering voor de investeringsbehoeften in het kader van REPowerEU komt onder meer uit het Emissiehandelssysteem (ETS). Daarnaast zijn er in het kader van RRF 225 miljard euro aan leningen beschikbaar, waardoor het totaal in de buurt van 300 miljard ligt. Ook is de Connecting Europe Facility – Energie (CEF-E) beschikbaar ter ondersteuning van projecten van algemeen belang die niet door de markt worden geïmplementeerd. De Commissie zal een nieuwe CEF-E call organiseren voor voorstellen tot projecten van algemeen belang. Tevens zal het InvestEU-programma ondersteunen bij het vinden van private financiering voor het verwezenlijken van de REPowerEU-doelstellingen. 

Meer weten?

Bron

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

Cookie-instellingen