Op weg naar waterstof in mobiliteit met nieuwe ronde SWIM

25-04-2025

Aanvragen voor de subsidieregeling Waterstof in mobiliteit (SWIM) is weer mogelijk. Deze ronde is langer open en er is meer geld beschikbaar. Projectleiders Kees Verbogt (IenW) en Roos Geelhoed (RVO) vertellen meer over de regeling en geven handige tips voor jouw aanvraag.

De SWIM-regeling is bedoeld voor ondernemers die in een samenwerkingsverband (consortium) investeren in waterstoftankstations en -voertuigen. In dit samenwerkingsverband zit in ieder geval één beheerder van een waterstoftankstation en één vervoerbedrijf.

Langer open, meer budget

Je kan een aanvraag doen van 1 april 2025 tot en met 18 juni 2025. Dat is langer dan de vorige ronde. Kees legt uit waarom: “Deze subsidieronde volgt heel snel op de vorige. Ook geeft de sector aan dat er best veel bij komt kijken om een samenwerkingsverband bij elkaar te krijgen. Daar krijgen partijen nu dus wat extra tijd voor.””

In deze ronde is er ook meer subsidie beschikbaar. In totaal gaat het om € 40 miljoen. “We verwachten dat de markt verder groeit, dus het budget groeit mee. En ook dat er vraag naar de subsidie is”, zegt Kees.

Verder is er meer budget voor voertuigen. In de vorige ronde kon ieder samenwerkingsverband € 4 miljoen krijgen voor het totale aantal voertuigen. Nu is dat € 5 miljoen. "Vorig jaar hadden bedrijven moeite om het verplichte aantal voertuigen aan te schaffen met het beschikbare geld”, legt Roos uit. “Daarnaast verwachten we in deze ronde aanvragen voor grotere tankstations. Daarvoor zijn meer voertuigen en dus ook een ruimer budget nodig.”

Bouwen aan de energietransitie: voertuigen én tankstations

“Met de SWIM willen we bijdragen aan de energietransitie. En uitstootvrij vervoer aanmoedigen”, vertelt Kees. “Met deze subsidieregeling bouwen we aan een basisinfrastructuur voor waterstof in de mobiliteit. Die zit nog in de beginfase, omdat de sector waterstof nog weinig gebruikt.”

Volgens Kees is het lastig om deze infrastructuur op te bouwen. We zitten namelijk in een zogenaamde ‘kip-eisituatie’: “Je investeert niet in een tankstation als er nog weinig voertuigen zijn. Maar je koopt ook geen waterstofvoertuig als je nergens kan tanken.”

Daarom ondersteunt de SWIM tegelijkertijd de bouw van tankstations én het kopen van voertuigen. "We hopen dat er zo rondom het tankstation een groep gebruikers van waterstof ontstaat. Als er genoeg van deze gebieden zijn, groeien ze uiteindelijk uit tot één groot netwerk”, vertelt Kees. Volgens Roos zijn ze al goed op weg: “Vorig jaar kregen 9 samenwerkingsverbanden subsidie. Dit jaar verwachten we er 12 tot 15. Zeker voor zo’n jonge markt is dat veel.”

Waterstof als krachtige verduurzamingsoptie

“Waterstof is mogelijk een goed alternatief voor ondernemers die hun vervoer willen of moeten verduurzamen, maar voor wie elektrisch rijden geen oplossing is”, vertelt Roos. Zo zijn waterstofvoertuigen krachtiger en kunnen ze vervoer over langere afstanden beter aan.

Als elektrisch laden niet of beperkt mogelijk is door bijvoorbeeld netcongestie, is waterstof een duurzaam alternatief. “Voor een waterstoftankstation is een kleinere netaansluiting nodig dan voor een laadstation voor vrachtwagens”, legt Kees uit. Verder bespaar je fysieke ruimte met waterstoftankstations. Roos: “Met een oplaadpunt duurt het lang om één vrachtwagen op te laden. Terwijl je met een waterstoftankstation een voertuig snel van waterstof voorziet.”

Toch is waterstof zeker geen vervanger voor elektrisch rijden. “Elektrisch is veel efficiënter dan waterstof”, zegt Kees.  Bij de omzetting van elektriciteit naar waterstof gaat ten slotte energie verloren. “Met elektrisch vervoer kan je heel veel bereiken, maar het is niet in elke situatie geschikt.” Daarom wordt er naast elektrisch vervoer ook nog gebruikgemaakt van fossiele brandstoffen. Alleen, volgens Europese doelen moet de mobiliteitssector uiteindelijk volledig uitstootvrij zijn. Kees: “Dat is waarom we beide nodig hebben: elektrisch waar het kan, waterstof waar het moet.”

Succesvolle eerste subsidieronde

De eerste ronde van de SWIM was volgens Roos een groot succes. “We kregen meer aanvragen dan we hadden verwacht. Het ging om allerlei soorten projecten: van kleine voertuigen tot aan de zwaarste vrachtwagens. Nieuwe tankstations, maar ook uitbreidingen. Kleine bedrijven vroegen soms één voertuig aan, maar grotere partijen deden ook aanvragen voor meerdere stuks.”

Volgens Kees zijn ook de aanvragers positief: “De sector had behoefte aan bewijs dat waterstof in de mobiliteit werkt. Er waren hiervoor al tankstations, maar nog weinig voertuigen. Nu zijn er van allebei meer. We laten met de SWIM zien dat het kan!” zegt Kees.

Zo doe je een goede SWIM-aanvraag
Wil jij de SWIM-subsidie aanvragen? Kees en Roos geven 3 handige tips:

1. Vraag scherp aan
Roos: “Als je maximaal € 100.000 kan krijgen voor een voertuig, is het slim om onder dat bedrag te blijven. We beoordelen aanvragen namelijk op de prijs-kwaliteitverhouding.”
Kees: “Als je onder de maximale subsidiegrens blijft, scoor je meer punten en kan je hoger eindigen in de rangschikking.”

2. Bouw op tijd aan je netwerk
Kees: “We willen de SWIM tot 2029 elk jaar openen. Het is verstandig om nu al in je netwerk te investeren, ook als je de subsidie pas later wil aanvragen. Een aanvraag is ingewikkeld en er zijn veel partijen nodig. Dus vertel erover, deel informatie en laat je successen zien.

3. Leer van anderen
Roos: “Bezoek collega’s die in de vorige ronde al een SWIM-aanvraag deden. Je kan daar veel van leren. Ik denk dat veel ondernemers in deze markt daarvoor openstaan. Ze zien dat samenwerken en elkaar helpen nodig is om deze transitie te laten slagen.”

Sterke infrastructuur voor Europese doelen

In de eerste ronde kregen samenwerkingsverbanden uit het hele land subsidie. “Van Drenthe tot Venlo”, zegt Roos. Dit is belangrijk voor de Europese doelen rondom waterstof in mobiliteit. In 2030 moeten er namelijk waterstoftankstations zijn langs alle belangrijke wegen en bij de grote stedelijke knooppunten. Kees: “Nederland heeft 26 van die knooppunten, zowel in de Randstad als daarbuiten. De SWIM helpt bij het bouwen van stations op deze plekken.”

Volgens Kees heeft Nederland al een sterke infrastructuur opgebouwd, zeker vergeleken met andere landen om ons heen. Roos voegt toe: “Geen ander Europees land moedigt waterstof in de mobiliteit op deze manier aan.” In andere landen blijft de SWIM niet onopgemerkt. Kees: “Er is veel interesse in deze manier van stimuleren.”

Oog voor de toekomst

 “De waterstofmarkt verandert snel”, zegt Kees. Denk bijvoorbeeld aan de aanleg van het landelijke waterstofnetwerk en ontwikkelingen rondom vloeibare waterstof. Maar ook aan nieuwe soorten tankstations, die een eigen elektrolyser hebben of geschikt zijn voor vrachtwagens én schepen. “Het is belangrijk om daarop in te spelen met de SWIM. En te zorgen dat de regeling goed aansluit op deze ontwikkelingen.”

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) werken al aan de aanpassingen voor de toekomstige subsidierondes. Roos vertelt: “Laatst hadden we de eerste bijeenkomst met partijen uit de sector over de SWIM van 2026. Tijdens deze bijeenkomsten bespreken we welke wijzigingen nodig zijn. Bijvoorbeeld door veranderingen in de markt. Deze punten verwerken we in de nieuwe regeling waar mogelijk. De komende jaren blijven we de SWIM op deze manier afstemmen met de markt.”

Meer informatie

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

Cookie-instellingen