Nationaal en Europees beleid zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de waterstofmarkt. Dit gaat bijvoorbeeld om marktordening en nationale instrumenten (hulpmiddelen) voor de opschaling van hernieuwbare waterstof. Denk ook aan Europese wet- en regelgeving over duurzaamheidseisen voor waterstof en gebruiksdoelen.

Europees beleid

In de waterstofstrategie van de Europese Commissie (EC) uit 2020 staan doelstellingen voor de productie van hernieuwbare waterstof in Europa. In 2030 moet er minimaal 40 gigawatt (GW) aan elektrolysecapaciteit zijn, met een minimale productie van 10 miljoen ton. Dit staat gelijk aan 1200 petajoule (PJ). Daarnaast moet er in 2030 minimaal 40 GW elektrolysecapaciteit zijn buiten de EU. Op die manier kan de EU 10 miljoen ton hernieuwbare waterstof importeren.

Aanpassen bestaande wetgeving

Om deze doelen te halen, moet bestaande wetgeving worden aangepast. De voorstellen hiervoor staan in het Fit-for-55-pakket.

De aangepaste wetgeving tot nu toe is:

• Er is sinds 2023 een akkoord over verplichte Europese doelen voor het gebruik van hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong (RFNBO’s) in de mobiliteit en industrie. Het akkoord gaat vooral over hernieuwbare waterstof. Het is onderdeel van de Europese richtlijn hernieuwbare energie. Dit staat ook wel bekend als de Renewable Energy Directive (RED).
• Er zijn 2 gedelegeerde handelingen (delegated acts) met regels waar hernieuwbare waterstof aan moet voldoen.
• Het waterstof- en gasdecarbonisatiepakket is aangenomen door de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement. Dit pakket helpt de ontwikkeling van de Europese waterstofmarkt met richtlijnen voor (internationale) infrastructuur. De EC moet voor dit pakket nog wel gedelegeerde handelingen uitwerken, bijvoorbeeld voor koolstofarme waterstof.

In hoofdstuk 9 van de Routekaart Waterstof staat een overzicht van de relevante Europese wetgeving en wetgevingsvoorstellen voor waterstof.

Nationaal beleid

Voor nationaal beleid is marktordening een belangrijk thema. Marktordening is het geheel van wetten en regels dat bepaalt welke partijen mogen meedoen op de waterstofmarkt, en onder welke voorwaarden. Het beïnvloedt de productie, transport, opslag en import van waterstof. De Kamerbrief over voortgang ordening en ontwikkeling waterstofmarkt verduidelijkt de marktordening in Nederland. Tot 2025 neemt het kabinet nog beslissingen over onder andere waterstof op zee en distributienetten.

Import

Om de verplichte Europese waterstofdoelen te halen, wil het kabinet meer import en binnenlandse productie van hernieuwbare waterstof. Voor binnenlandse productie heeft Nederland een doel van 4 GW elektrolysecapaciteit in 2030. In de jaren daarna moet de elektrolysecapaciteit flink verder groeien, vooral door de geplande extra windparken op de Noordzee. De Tweede Kamer keurde in 2022 een voorstel goed voor een streefdoel van 8 GW elektrolysecapaciteit in 2032.

Het kabinet heeft geen hard doel voor import, maar werkt wel aan beleid voor de juiste randvoorwaarden. Dat gaat bijvoorbeeld om genoeg infrastructuur, duidelijke en gelijke regelgeving, en goed werkende (internationale) handelsplatforms.

Instrumentarium hernieuwbare waterstof

Om de Europese en Nederlandse doelen voor hernieuwbare waterstof te halen, maakte het kabinet plannen voor instrumenten en acties die hierbij helpen. De laatste stand van zaken over het instrumentarium staat in de Kamerbrief over de voortgang van het waterstofbeleid.

Eerst wil het kabinet vooral het aanbod van hernieuwbare waterstof opschalen. Er is flink budget beschikbaar voor nieuwe elektrolyseprojecten en import. Uiteindelijk wil het kabinet het beleid vooral richten op waterstofgebruikers. Het gaat dan bijvoorbeeld om verplichtingen waardoor gebruikers in de industrie en mobiliteit een bepaald percentage hernieuwbare waterstof moeten gebruiken. Verder werkt het kabinet aan subsidies voor industriële waterstofgebruikers.

Monitoring

De Routekaart Waterstof benoemt naast de doelen ook de acties die daarbij horen. Voor de monitoring van deze acties is een tool gemaakt. De themagroep levert de data hiervoor. Elk jaar analyseren we de verzamelde data. Dit levert een algemeen beeld van de voortgang van het thema op.

Bekijk hier het overzicht van 2023 en 2024 voor het thema beleidskader:

Nieuws en inspiratie