Op dit moment gebruikt de Nederlandse industrie al veel waterstof, bijvoorbeeld bij de productie van ammoniak voor kunstmest en de raffinage van aardolie. Daarnaast wordt waterstof ook gebruikt voor de productie van hitte in de chemie, staalindustrie en olieraffinaderijen. Ook andere sectoren kijken naar waterstof als alternatief voor aardgas, zoals de keramische industrie en glasindustrie. In 2020 gebruikte de Nederlandse industrie ongeveer 180 petajoule (ongeveer 1.500 kiloton) waterstof, waarvan het grootste deel naar ammoniakproductie ging. Dit is vooral uit aardgas gemaakte waterstof, inclusief gebruik van restgassen.

Hernieuwbare en koolstofarme waterstof in de industrie

Ongeveer 10% van het Nederlandse aardgas gaat naar de productie van waterstof. Het is een grote uitdaging om alle uit aardgas gemaakte waterstof te vervangen door hernieuwbare (groene) waterstof. Koolstofarme (blauwe) waterstof biedt een oplossing. Door CO₂ op te vangen en ondergronds op te slaan (ook wel bekend als CCS), kan de huidige waterstofproductie worden verduurzaamd. Daarnaast wordt er gewerkt aan het verhogen van de productie van hernieuwbare waterstof. Ook vanuit Europa komen ambitieuze doelen voor het gebruik van hernieuwbare waterstof in de industrie. Om deze te halen, zijn grootschalige binnenlandse elektrolyse en import van waterstof(dragers) nodig.

Regionale industrie verbinden

De regionale industriële clusters bereiden zich voor op de groeiende rol van waterstof. Het gaat hier over bedrijven die hernieuwbare en koolstofarme waterstof willen produceren of importeren, en bedrijven die hun productie-installaties willen ombouwen. Om het aanbod en de vraag in balans te brengen, zijn een landelijk waterstofnetwerk en ondergrondse opslag belangrijk. Dit om de industriële clusters met elkaar en omliggende landen te verbinden.

Voor Nederlandse havens is deze infrastructuur belangrijk om hun rol als knooppunt (hub) in de internationale energie- en grondstofstromen te behouden. In de toekomst verhandelen landen waarschijnlijk wereldwijd waterstof, zoals nu gebeurt voor olie en gas. Naar verwachting stijgt de vraag naar waterstof in de Noordwest-Europese industrie als vervanging van fossiele brandstoffen.

Stimuleren vraag en aanbod

Hernieuwbare en koolstofarme waterstof zijn duurder dan fossiele (grijze) waterstof. Daarom zijn er maatregelen nodig om de overstap te maken, zoals de eerder genoemde Europese doelen. Beleidsmakers werken nu aan een samenhangend pakket aan maatregelen (instrumentarium) dat deze overgang ondersteunt. Dit instrumentarium vergroot tegelijkertijd het aanbod van én de vraag naar hernieuwbare waterstof. Hierbij letten de beleidsmakers op de omstandigheden en concurrentiepositie van de Nederlandse industrie. In het Klimaatfonds zijn miljarden euro’s beschikbaar voor dit instrumentarium. De productie van koolstofarme waterstof wordt gestimuleerd via de CCS-categorie in de SDE++ regeling.

Routekaart Waterstof

De belangrijkste conclusies uit de Routekaart Waterstof voor het thema industrie zijn:

• Het Rijk stelt heldere beleidsdoelen voor 2030 en ontwikkelt passend instrumentarium voor de inzet van hernieuwbare en koolstofarme waterstof in de industrie.
• De industrie bereidt projecten voor betreffende inzet van waterstof en brengt (in samenwerking met onderzoeksinstellingen) benodigde nieuwe technologieën tot volwassenheid.
• In 2025 wordt hernieuwbare en koolstofarme waterstof ingezet als grondstof in bestaande toepassingen van waterstof, met name in raffinage en chemie.
• Richting 2030 wordt inzet van waterstof verder opgeschaald om het RED II-doel te behalen, waaronder in nieuwe toepassingen als brandstof en in productie van staal.
• De industrie en het Rijk monitoren vraag naar en aanbod van waterstof, om onbalans te voorkomen en nemen gerichte maatregelen om knelpunten weg te nemen.

Wil je meer weten over het thema industrie? Lees dan hoofdstuk 5 van de Routekaart Waterstof.

Monitoring

De Routekaart Waterstof benoemt naast de doelen ook de acties die daarbij horen. Voor de monitoring van deze acties is een tool gemaakt. De themagroep levert de data hiervoor. Elk jaar analyseren we de verzamelde data. Dit levert een algemeen beeld van de voortgang van het thema op.

Bekijk hier het overzicht van 2023 voor het thema industrie:

Nieuws en inspiratie